ในการทำอาหารเพื่อให้ได้รสชาติที่น่าพึงพอใจ ตอบโจทย์ความอร่อย รวมถึงกลิ่นอันแสนเย้ายวนจำเป็นต้องมีการใช้ “สารปรุงแต่งอาหาร” หรือ Flavors and Enhancers เข้ามามีส่วนเกี่ยวข้อง ซึ่งไม่ใช่แค่ขณะที่นำวัตถุดิบมาปรุงเท่านั้น แต่กับอุตสาหกรรมอาหารยังหมายถึงการนำสารเหล่านี้มาผสมเข้ากับวัตถุดิบหรือสินค้ากลุ่มอาหารต่าง ๆ เพื่อออกวางจำหน่ายให้กับผู้บริโภคอีกด้วย แล้วสารปรุงแต่งต่าง ๆ มีอะไรบ้าง ปลอดภัยแค่ไหน มาหาข้อมูลกันเลย
สารปรุงแต่งอาหาร (Flavors and Enhancers) คืออะไร?
สารปรุงแต่งอาหาร หรือ Flavors and Enhancers คือ สารที่ถูกนำมาใช้ในการปรุงเพื่อให้อาหารเกิดรสชาติและกลิ่นตามแบบที่ผู้ผลิตหรือผู้ทำอาหารต้องการ เมื่อผู้บริโภคได้สัมผัสกลิ่นหรือทานเข้าไปแล้วรู้สึกดี หอมหวล รสชาติอร่อย ซึ่งสารปรุงแต่งดังกล่าวมีด้วยกันหลายรูปแบบ แบ่งตามประเภทดังนี้
1. สารปรุงแต่งที่ได้จากธรรมชาติ
เป็นสารปรุงแต่งที่ได้จากพืชโดยตรงแล้วผ่านการแปรสภาพเล็กน้อยอย่างการทำให้แห้ง การบด ส่วนใหญ่มักได้จากสมุนไพรและพืชผักต่าง ๆ เช่น น้ำตาล พริกไทย ผงขมิ้น เกลือ ฯลฯ
2. สารปรุงแต่งจากธรรมชาติที่ผ่านกระบวนการสังเคราะห์
สารปรุงแต่งชนิดนี้จะมีการเพิ่มเติมส่วนผสมหรือขั้นตอนบางประการเข้าไปเพี่อช่วยให้เกิดรสชาติและกลิ่นที่ดียิ่งขึ้น เช่น น้ำปลา น้ำมะนาวเทียม น้ำส้มสายชู ไวน์ เหล้าจีน ซีอิ๊ว ซอสหอยนางรม ฯลฯ
3. สารปรุงแต่งจากการสังเคราะห์
สารปรุงแต่งที่ถูกพัฒนาขึ้นโดยผู้เชี่ยวชาญทางเคมี ไม่ได้เกิดขึ้นจากธรรมชาติ แต่มีการทำให้สารดังกล่าวสามารถเกิดการเลียนแบบรสชาติและกลิ่นได้เหมือนธรรมชาติ รวมถึงยังอาจเพิ่มคุณสมบัติอื่นเข้าไปด้วย เช่น การช่วยถนอมอาหาร
การนำสารปรุงแต่งอาหาร (Flavors and Enhancers) มาใช้อย่างปลอดภัย
สิ่งสำคัญในการนำสารปรุงแต่งอาหารมาใช้งานอย่างปลอดภัยที่สุดต้องเป็นสารที่ไม่ส่งผลข้างเคียงต่อร่างกายของมนุษย์ หากเป็นสารปรุงแต่งที่ผ่านกระบวนการสังเคราะห์ต้องไม่มีการนำสารเคมีอันตรายเข้ามาเป็นส่วนประกอบ หรือไม่เพิ่มเติมสารเคมีในปริมาณมากเกินไปจนส่งผลเสียต่อผู้บริโภค ขณะที่การนำมาใช้งานต้องเลือกสารที่ผ่านการรับรองจาก อย. หรือสถาบันต่างประเทศที่เกี่ยวข้อง และควรใช้ตามปริมาณที่กำหนดเอาไว้เท่านั้น
ประโยชน์ของสารปรุงแต่งอาหาร (Flavors and Enhancers) ในอุตสาหกรรมอาหารทะเล
การนำสารปรุงแต่งอาหารมาใช้ในอุตสาหกรรมอาหารทะเลหลัก ๆ แล้วเพื่อต้องการชูรสชาติ เพิ่มความอร่อย เพิ่มกลิ่นหรือกลบกลิ่นไม่พึงประสงค์ของอาหารดังกล่าว รวมถึงยังมีการใช้เพื่อช่วยถนอมอาหารกับอาหารทะเลบางประเภทเพื่อให้มีอายุยาวนานมากขึ้นด้วย เช่น กรดอะมิโนบางชนิด (Glycine, DL-Alanine)
ประเภทของอาหารทะเลที่มีการใช้สารปรุงแต่งอาหาร (Flavors and Enhancers)
ส่วนใหญ่แล้วอาหารทะเลที่มีการใช้สารปรุงแต่งอาหารมักเป็นผลิตภัณฑ์ที่ต้องการยืดอายุและคงความสดของวัตถุดิบเพื่อส่งต่อจากต้นทางถึงปลายทาง เช่น อาหารทะเลแช่แข็ง กับอาหารทะเลแปรรูปเพื่อสร้างรสชาติกับกลิ่นให้น่าพึงพอใจ เช่น ปูอัด ปลาเส้น เต้าหู้ปลา ลูกชิ้นปลา ลูกชิ้นกุ้ง ฮ่อยจ๊อ แหนมปลา น้ำพริก ข้าวเกรียบกุ้ง และอื่น ๆ
สารปรุงแต่งอาหาร (Flavors and Enhancers) มีส่วนสำคัญกับอุตสาหกรรมอาหารในปัจจุบันมาก แต่สิ่งสำคัญคือผู้ผลิตจำเป็นต้องเลือกในรูปแบบที่ไม่เป็นอันตรายต่อผู้บริโภคเพื่อคุณภาพสินค้าที่น่าพึงพอใจ รสชาติดี กลิ่นหอม ตอบโจทย์ทุกความต้องการ